Koła zamachowe - co, dlaczego, jak?

26-01-2018

Już od wielu lat mamy w ofercie i także wykonujemy na zamówienie koła zamachowe. Zazwyczaj pojawia się trochę pytań i wątpliwości, sporą część najczęstszych postaramy się wyjaśnić poniżej.

W dzisiejszych seryjnych samochodach królują wersje dwumasowe, z założenia nie muszą być lekkie ani bardzo wytrzymałe, ponieważ mają zapewnić komfort użytkowania - do sportu się one nie nadają więc je pominiemy.

Waga koła zamachowego ma duży wpływ na charakterystykę silnika dzięki zmagazynowaniu w nim energii silnika - im lżejsze tym reakcja jest szybsza - silnik szybciej wchodzi na obroty i szybciej z nich spada - pozwala to precyzyjniej panować na autem i skrzynią biegów w aucie wyczynowym, ale nie koniecznie będzie przyjemne w aucie użytkowanym na codzień.
Ważnym zagadnieniem jest także rozłożenia masy na kole - korzystniejsze jest je skupienie bliżej środka i przy bieżni sprzęgła a mniejsze na obwodzie- zapewnia to mniejszą bezwładność przy takiej samej masie całkowitej - czyli lepsze będzie koło lżejsze w zewnętrznej części np. bardziej wycieniowana albo dodatkowo nawiercona i ze zintegrowanym lekkim wieńcem rozrusznika (nie seryjnym ciężkim i wprasowywanym). Korzystne jest także stosowanie sportowych sprzęgieł mniejszej średnicy, ale to już temat na inny raz.
Cięższych kół zamachowych używamy w rajdach terenowych, offroad'zie itp. gdzie ważniejsze jest utrzymanie obrotów i stabilnego momentu obrotowego na kołach.
Optymalnej wagi zestawu koło zamachowe+ sprzęgło nie da się ustalić ponieważ kierowcy mają swoje preferencje co do reakcji silnika na dodanie i odjęcie gazu, więc warto także pamiętać że niekoniecznie najlżejszy zestaw będzie najlepszy...

W sportowych autach używamy koł jednomasowych. Mogą one być odlewane, aluminiowe i stalowe.

Seryjne koła są najczęściej odlewane z wprasowanym wieńcem rozrusznika - czyli składają się z 2 elementów. Żeliwo jest niezłym materiałem na zamach, ale ze względu na małą wytrzymałość materiału, nie może być za cienki, a co za tym idzie, nie mogą one być zbyt lekkie. Wiele firm obrabia takie koła w celu zmniejszenia masy, ale tutaj główną zaletą rozwiązania jest cena a także duża pojemność cieplna.

Koła aluminiowe są najczęściej wykonywane metodą skrawania z kawałka aluminium, jest łatwe w obróbce ale mało odporne na scieranie, więc wieniec rozrusznika jest wprasowywany a bieżnia tarczy sprzęgła nitowana albo przykręcana. Problemem jest inna rozszerzalność cieplna aluminum i stali, dlatego częśco wieniec jest dodatkowo przykręcany śrubami do aluminum, gdyż potrafi czasem spaść z koła. Gwinty do montażu docisku można łatwo uszkodzić przeciągając śruby, dlatego powinny być zabezpieczone np. wkładkami helicoil. Podsumowując - aluminiowe koła są lekkie ale składają się z wielu elementów i dlatego mogą być podatne na uszkodzenia.

Aluminiowe koło zamachowe do Hondy B16/B18
Widoczne jest mocowanie stalowego wieńca do
aluminium za pomocą 3 śrub i przykręcana bieżnia
tarczy sprzęgła

Aluminiowe koło zamachowe do Hondy B16/B18
Tutaj widać zabezpieczający wkład gwintu helicoil i
stalowy wieniec wprasowany na aluminum.

 

Koła stalowe dają najwięcej możliwości w zakresie wytrzymałości i obróbki. Stal jest cięższa od aluminium ale dobrze zaprojektowane koło stalowe może mieć taką samą, albo nawet mniejszą masę niż aluminiowe. Ze stali, dzięki większej wytrzymałości, można także wykonać wieniec rozrusznika czy zęby dla czujnika położenia wału. Możliwe jest także wykonanie dużo większego odsadzenia bez znacznego zwiększenia masy.
Aktualnie dzięki maszynom CNC można to wszytko wykonać z jednego kawałka stali - wymaga to dużo więcej pracy przy komputerze niż wytoczenie stalowego placka na który potem wprasuje się wieniec z seryjnego koła, ale warto, a tutaj skupiamy się jak coś zrobić lepiej skoro są takie możliwości. W kole wykonanym z jednego kawałka stali nie ma się w zasadzie co popsuć.
Trzeba pamiętać jednak, że mniejsza grubość materiału to nie tylko mniejsza waga,ale także mniejsza pojemność cieplna i ryzyko szybszego przegrzania sprzęgła.

   

Koło zamachowe do Renault Clio Sport
ze zintegrowanym wieńcem rozrusznika
i zębami dla czujnika położenia wału.
Dodatkowo odelżone po obwodzie.

Koło zamachowe z dużym odsadzeniem
do silnika VR5 zamontowanego wzdużnie
ze skrzynią 02E z Audi RS4.
Koło zamachowe do silnika Forda
2.0 Duratec i seryjnego sprzęgła.
Usunięty nadmiar materiału na
obwodzie pomiędzy gwintami i 
wybrany materiał pomiędzy piastą
a bieżnią sprzęgła. 

 

Wyważanie koła zamachowego.
Każdy szanujący się producent wyważa dynamicznie sportowe koło zamachowe po zakończeniu obróbki, jest to robione na tzw. zero. Jeżeli mamy rozebrany silnik to wtedy warto jest wykonać dynamiczne wyważenie wału z kołem pasowym, kołem zamachowym i dociskiem sprzęgła - zapewnia to wyższą dokładność niż osobne wyważanie na zero poszczególnych elementów.

Koła zamachowe na zamówienie.
Często chcąc zbudować mocne i niezawodne auto łączymy silniki i skrzynie, które nie występowały razem, potrzebne jest wtedy koło które zlikwiduje różnicę w odsadzeniu skrzyni lub pozwoli zainstalować sprzęgło pasujące do wieloklinu skrzyni biegów. Na rynku jest wiele firm oferujących takie usługi, przy wyborze warto kierować się głównie doświadczeniem i zasobem danych katalogowych producenta. Im więcej modeli mają już opracowanych w modelach cyfrowych, tym łatwiej jest wykonać nowe koło ze wszystkimi potrzebnymi detalami - odsadzenie, rozstaw śrub na wale, pozycjonowanie i układ zębów do rozrusznika, elementy dla czujnika położenia wału, bieżnie sprzęgła itp. Przy projektowaniu potrzebne jest podanie niektóry wymiarów, ale zawsze łatwiej jest oprzeć się na modelach wykonywanych wcześniej.

Koła zamachowe w naszej oferty.
Większość modeli które sprzedajemy można objerzeć >tutaj<.
Jeżeli nie znaleźli Państwo odpowiedzi albo interesującego koła na naszej stronie zapraszamy do kontaktu.